Kirchroadsj plat cultureel erfgoed

Oktober 2022 lijkt een hele tijd geleden. Het was de maand waarin alle fracties van de Kerkraadse gemeenteraad gezamenlijk een motie indienden voor het behoud van ons Kirchroadsj plat. In deze motie werd gesteld dat ons mooie dialect onderdeel is van het cultureel erfgoed van onze mooie gemeente. ‘Dit erfgoed moet beschermd en versterkt worden’, aldus de motie.

Nu, een jaar verder, kijken we terug naar wat we als politiek en burgers van Kerkrade bereikt hebben voor het behoud en versterken van ons dialect.

Het al bestaande project ‘de drei Opa’s’ breidde dit jaar verder uit. Er zijn heel wat opa’s en ook oma’s toegevoegd aan deze groep vrijwilligers, die we in ’t plat ‘ummezunzere’ noemen.

Voor komend jaar hebben zich inmiddels acht basisscholen gemeld om deel te nemen aan de lessen. Helaas zijn dat nog niet alle basisscholen in Kerkrade. De opzet van het geheel is dat de kinderen uit groep 5 drie lessen krijgen aangeboden. De inhoud begint met de basis, zoals; tellen, dagen, maanden en voornaamwoorden. Daarna volgt er verdieping. Afhankelijk van het jaargetijde zijn dat; vakantie, karnaval, Kerstmis of Pasen.

De lessen zijn interactief waarbij vooral de kinderen aan het woord moeten zijn. Ook de juffrouw of meester heeft een rol in het geheel. Hoe groot die rol is, ligt aan hoeverre de juf of meester zelf ons dialect spreekt.

Met het doorgaan van Het Martin Buber is er een nieuwe invalshoek voor het behoud van ons dialect bij gekomen. Het motto ‘beleef wat je leert’ leent zich uitstekend voor methodische aanpak. Ons commissielid Burger en Samenleving Jan Maijntz heeft tijdelijk zijn commissielidmaatschap verruild voor een rol bij Het Martin Buber. Deze rol houdt het initiëren en opstarten van dialectonderwijs in. Inmiddels is er een conceptnotitie opgesteld met als titel ‘Sjoeële Vaarplaan Kirchröadsj plat 2023-2024’.

Kortom, er is zeker stoom in de ketel om aan de slag te gaan. Maar dat lukt niet met uitsluitend een aantal lessen. Wij als dialectsprekende ouders, broers, zussen, vrienden en vriendinnen moeten ons sjun Kirchröadsj plat uitdragen. De tijd dat we Nederlands moesten praten en ons dialect alleen maar in de huiskamer of kroeg gesproken werd is voorbij. Vuur zunt sjtoots óp Kirchroa en ós Kirchröadsj plat!